Xây dựng trường học thân thiện chính là tạo môi trường giáo dục lành mạnh, nơi mà học sinh trở thành trung tâm nhận được sự quan tâm, tạo điều kiện để học tập tích cực, sống khỏe mạnh và vui vẻ. Mục đích của việc xây dựng môi trường học tập thân thiện là:

✓ Tạo nên môi trường giáo dục an toàn: Trường học được xây dựng trở thành môi trường giáo dục an toàn, bình đẳng cả về tinh thần và thể chất, từ đó tạo hứng thú cho học sinh trong học tập, đảm bảo quyền được đi học, được học hết cấp. Trường học không ngừng cao chất lượng giáo dục trên cơ sở nỗ lực của nhà trường vì học sinh, với các mối quan tâm thể hiện sự dân chủ, thân thiện. 

✓ Phát huy tính tích cực của trẻ: Trong môi trường học tập thân thiện, trẻ được thoải mái học tập kiến thức trong sách với gắn liền với sự thâm nhập, trải nghiệm của bản thân thông qua các họa động thực hành, ngoại khóa, hoạt động tập thể… Tại đây, mỗi trẻ luôn cảm nhận mỗi ngày đến trường là một ngày vui, môi trường học tập giúp trẻ phát triển toàn diện, học tập hứng thú, tích cực và chủ động tìm hiểu kiến thức, kỹ năng dưới sự hỗ trợ của thầy cô giáo. 

✓ Nâng cao kết quả học tập, rèn luyện: Môi trường học tập thân thiện, giúp trẻ phát triển toàn diện gắn chặt giữa học và hành. Bên cạnh đó trẻ kết hợp học tập bằng các phương pháp khoa học và thư giãn, rèn luyện kỹ năng hài hòa nâng cao khả năng tự tìm hiểu, khám phá, sáng tạo. Từ đó giúp nâng cao kết quả học tập, rèn luyện của các em để chuẩn bị tốt hành trang cho các cấp học tiếp theo. 

✓ Đội ngũ giáo viên có phẩm chất đạo đức, năng lực chuyên môn và quản lý: Trong môi trường thân thiện, đội ngũ giáo viên có vai trò ý nghĩa quan trọng ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo, hiệu quả xây dựng mô hình. GIáo viên có phẩm chất đạo đức tốt, có năng lực quản lý, năng lực chuyên môn đáp ứng yêu cầu của giáo dục trong thời kỳ phát triển mới. Thầy cô tạo điều kiện cho trẻ được học tập trong môi trường thân thiện, tạo ra các thế hệ học sinh năng động, tích cực đóng góp vào sự phát triển bền vững của đất nước. 

Tiếp theo 5 tiêu chí trường học thân thiện học sinh tích cực sẽ là 5 nội dung xây dựng học sinh thân thiện – học sinh tích cực. Các nội dung cơ bản bao gồm:

1. Xây dựng trường lớp xanh, sạch đẹp, an toàn 

✓ Bảo đảm trường lớp an toàn, sạch sẽ, có cây xanh, thoáng mát và ngày càng đẹp hơn, lớp có đủ ánh sáng và bàn ghế phù hợp với lứa tuổi học sinh.

✓ Tuyệt đối không có hiện tượng trù dập, trấn lột, vô cảm, bắt nạt học sinh diễn ra trong nhà trường. Đảm an toàn sức khỏe học sinh và an toàn vệ sinh thực phẩm.

✓ Có nhà vệ sinh đặt ở các vị trí phù hợp với cảnh quan trường học. Học sinh tích cực tham gia bảo vệ cảnh quan môi trường, biết giữ gìn vệ sinh cá nhân và dọn dẹp vệ sinh chung và tạo môi trường luôn xanh, sạch sẽ, cơ sở vật chất của nhà trường phải được bảo quản tốt.

2. Dạy và học có hiệu quả 

✓ Thầy cô tích cực đổi mới phương pháp giảng dạy nhằm khuyến khích sự chuyên cần, tích cực chủ động và sáng tạo của học sinh.

✓ Giúp học sinh tự giác, tự tin, chủ động, tích cực học tập và có ý thức vươn lên trong cuộc sống.

3. Rèn kĩ năng sống cho học sinh 

✓ Rèn luyện kỹ năng ứng xử, giao tiếp trong cuộc sống, thói quen và kĩ năng làm việc, sinh hoạt theo nhóm.

✓ Tích cực rèn luyện sức khỏe và bảo vệ sức khỏe, phòng chống tai nạn giao thông, đuối nước và các bệnh tật thương tích khác .

✓ Rèn kĩ năng ứng xử văn hóa, chung sống hòa bình, phòng ngừa bạo lực và các tệ nạn xã hội khác.

4. Tổ chức các hoạt động tập thể vui tươi lành mạnh 

✓ Tổ chức các hoạt động văn nghệ, thể dục thể thao, báo chí, các trò chơi dân gian và các hoạt động vui chơi giải trí lành mạnh khác. Phù hợp với lứa tuổi học sinh và điều kiện sẵn có của trường.

5. Tham gia tìm hiểu, chăm sóc và phát huy giá trị các di tích lịch sử, văn hóa, cách mạng ở địa phương

✓ Tổ chức cho học sinh tham gia tìm hiểu, nhận chăm sóc, phát huy giá trị của di tích lịch sử, văn hóa, cách mạng ở địa phương.

✓ Phối hợp cùng chính quyền, đoàn thể và nhân dân địa phương phát huy giá trị của các di tích lịch sử, văn hóa và cách mạng ở địa phương.

Vậy làm sao để có thể thực hiện được tốt những 5 tiêu chí trường học thân thiện học sinh tích cực? Điều đó sẽ có trong kế hoạch xây dựng gồm 4 bên như sau:

Đối với học sinh

✓ Học sinh phải tự có ý thức và hành động tự giác giữ gìn môi trường xanh – sạch – đẹp và an toàn ngay từ những ngày đầu tiên bước chân đến trường cũng như thực hiện ở mọi lúc, mọi nơi, trong cuộc sống.

✓ Trong năm học, các em học sinh phải nỗ lực tích cực tham gia một số hoạt động ngoại khóa để tạo ra các sản phẩm bổ ích về giáo dục môi trường sống như bài viết, các loại tranh vẽ, ảnh chụp, sưu tầm…

✓ Tổng kết, nhận xét đánh giá tiêu biểu về cái tốt, cái chưa tốt, đề xuất việc cần làm tiếp theo về môi trường của trường với mọi ý kiến.

Đối với giáo viên

✓ Tùy theo đối tượng là học sinh từng lớp, từng cấp học mà mỗi giáo viên phải có khả năng giúp học sinh hiểu rõ một số yêu cầu về xây dựng và giữ gìn trường học xanh – sạch – đẹp và an toàn

✓ Thực hiện có hiệu quả kiến thức giáo dục môi trường thông qua các môn học trong chương trình giảng dạy trên lớp.

✓ Giáo viên phải chủ động thực hiện các hoạt động xanh – sạch – đẹp và an toàn của lớp phụ trách.

✓ Gương mẫu trước học sinh về việc giữ gìn bảo vệ môi trường xanh – sạch – đẹp và an toàn xung quanh.

Đối với Phòng Giáo dục

Có ba việc làm cần thiết được thực hiện tốt đó là: xây dựng kế hoạch, tổ chức các hoạt động và giám sát đánh giá trường học theo tiêu chí xanh – sạch – đẹp và an toàn.

Trong quãng quá trình thực hiện cần phải kết hợp chặt chẽ, đồng bộ ba nội dung như sau:

✓ Thứ nhất là cung cấp đầy đủ cho học sinh và cả giáo viên một số kiến thức cơ bản như các mối quan hệ giữa con người với thiên nhiên xung quanh, tác động tích cực cũng như tiêu cực của môi trường đến đời sống con người.

✓ Thứ hai là mỗi môi trường học cần phải là một trung tâm xanh – sạch – đẹp và an toàn.

✓ Thứ ba là quá trình xây dựng hoạt động xanh – sạch – đẹp và an toàn chủ yếu phải xuất phát từ phía học sinh. Giáo viên dự kiến kế hoạch và hướng dẫn chi tiết, hỗ trợ giúp học sinh.

Đối với cán bộ quản lý 

✓ Triển khai cụ thể và tiến hành phân các công việc đến từng mỗi giáo viên với nội dung yêu cầu, tiêu chí trường học xanh – sạch – đẹp và an toàn. 

✓ Tự đánh giá cuối năm theo kế hoạch của trường đã đề sẵn từ trước.

✓ Hoàn chỉnh bản đồ quy hoạch của trường học, hình thành ban xanh – sạch – đẹp và an toàn. 

✓ Tổ chức một số các hoạt động nội khóa và ngoại khóa về giáo dục môi trường sống theo từng chủ đề cho học sinh.